Dit is waarom je aankomt door stress!
Ziekte, een drukke levensstijl, een moeilijke periode, stress. Voor vele is dit een situatie waarin ze moeiteloos wat extra kilo’s kwijtraken. Wanneer je je collega sinds lange tijd weer ziet merk je dat je schrikt. De stressvolle tijd heeft duidelijk veel van haar lijf gevraagd. Dat smallere bekkie staat haar prima eigenlijk. Ze straalt zelfs weer een beetje. “Zorg je wel goed voor jezelf?” vraag je bezorgd. “Geen tijd of zin om te eten.” is haar verklaring. “Dat is dan weer mooi mee genomen hé!” En met een knipoog loopt ze weg. Beduusd kijk je haar na. Hoezo, geen zin in eten?!
De natuurlijke stressresponse van ons lichaam
Dankzij ons zenuwstelsel kunnen we snel reageren op prikkels van buitenaf. Vanuit onze wil, kunnen we spieren aansturen om te bewegen om bijvoorbeeld een pen op te pakken of ergens heen te lopen. Heel erg handig natuurlijk, maar zonder een zenuwstelsel dat onbewust en automatisch de ademhaling, spijsvertering etc. zou regelen, zouden we niet ver komen!
Het autonome zenuwstelsel regelt samen met het hormoonstelsel het constant houden van bepaalde, ideale omstandigheden in ons lichaam. Autonoom betekent; automatisch; zonder dat we ons daar bewust van zijn.
Dit autonome zenuwstelsel bestaat uit twee delen: het orthosympatische zenuwstelsel, (gericht op actie), en het parasympatische zenuwstelsel (gericht op rust). Tijdens een stressvolle periode overheerst het orthosympatische zenuwstelsel. Overleven is het enige doel. Je lichaam wordt voorbereid om te kunnen vechten of vluchten en is op deze manier een onderdeel van de stressresponse.
Waarom vallen mensen doorgaans af door stress
Oké, je probeert alle ballen omhoog te houden, je zit niet lekker in je vel, kortom; je lijf ervaart STRESS! Vanuit de bijnierschors komt de neurotransmitter epinefrine (beter bekend als adrenaline) vrij, tijd voor ACTIE! Je hartslag en bloeddruk gaan omhoog. Opgeslagen vetcellen worden omgezet in energie en de stofwisseling wordt verhoogt. Eten is in deze situatie geen prioriteit. Door de onrust in hun lijf ervaart de meerderheid van de mensen het gevoel “geen hap door hun keel” te kunnen krijgen. De combinatie van minder eten en een verhoogd energieverbruik zorgt voor gewichtsverlies bij stress.
Kom jij juist aan bij stress? Dit is waarom!
Wat nou als je een stress-eter bent? Ook al is je situatie hoogstwaarschijnlijk niet levensbedreigend, je wilt er alles aan doen om deze stress te vermijden! Eten is hierbij jou redmiddel. Het eten van voeding hoog in vet, of met veel toegevoegde suikers, stimuleert de aanmaak van de neurotransmitter endorfine. Dit gelukstofje heeft een pijnstillende werking zorgt ervoor dat je je (tijdelijk) een stuk beter voelt.
Het orthosympatische zenuwstelsel remt de productie van spijsverteringssappen en vertraagt de darmbeweging; de spijsvertering komt op een lager pitje te staan. Ondertussen blijf je wel hetzelfde eten of grijp je zelfs meer naar eten. Het gevolg hiervan is een toename van je gewicht.
Andere factoren die ook een rol kunnen spelen
Naast (stress) eten en een langzamere spijsvertering kunnen er natuurlijk nog meer dingen voor zorgen dat je aankomt. Als je bijvoorbeeld door stress minder goed kunt slapen, zal dit ook zo zijn effecten hebben. Gedurende de dag zal je lichaam extra naar suikerrijk voedsel hunkeren om zoveel mogelijk energie binnen te krijgen.
Beweeg je de laatste tijd minder? Ook dit beïnvloed je energiebalans en zal ervoor zorgen dat niet verbruikte calorieen worden opgeslagen in je lichaam. Probeer bewegen zoveel mogelijk als gewoonte te zien.
Alternatieve manieren om met stress om te gaan
Calorierijk eten is dus niet de meest handige manier om met stress om te gaan. Uiteraard is het wel belangrijk om je lichaam te voorzien van voldoende bouw- en voedingsstoffen. Zo voorkom je dat je je energie- en futloos gaat voelen (en daarmee eetbuien uitlokt) en zorg je voor een goed afweer- en immuunsysteem.
Er zijn nog tal van andere manieren om de endorfine, dopamine en serotonine levels in je bloed te laten stijgen waardoor jij stress makkelijker de baas kan blijven:
- Gun jezelf rust! Iedereen heeft wel eens behoefte om even wat tijd voor zichzelf te hebben en zich even terug te trekken. Geef hieraan toe en ga op tijd naar bed. Gun jezelf een paar keer per dag korte me-time (5-10 minuten) waarin je bijvoorbeeld rustig een kopje thee drinkt en bedenkt waarvoor je dankbaar bent. En plan daarnaast minimaal 2x per week lange me-time (30-60 minuten) in, waarin je een boek leest of geniet van een bezoekje aan de kapper of manicure.
- Wees creatief! Dansen, of lekker mee zingen met je favoriete muziek, of misschien ben jij wel een tekenwonder! Zoek iets wat bij jou past en waarbij je je gevoel kunt uiten! Ik zelf heb een soort journey boekje waar ik elke avond in schrijf.
- Beweeg! Leef je uit in de sportschool of ga een rondje hardlopen! Bewegen heeft niet alleen een positief effect op de dopamine aanmaak maar ook op die van andere neurotransmitters zoals serotonine en endorfine. Reken maar dat jij je voldaan en daadkrachtig voelt!
- Mediteer. Waar we in ons huidige leven verslaafd zijn aan suiker zullen vele zich ook schuldig maken aan overdenken. Mediteer eens 10 minuten per dag, observeer enkel je gedachten, geniet van minder stress en meer innerlijke rust.